Boru hatları, sıvı ve gaz taşımacılığında önemli rol oynayan temel yapılar arasındadır. Boru hatları birbirine bağlı olarak ayrı ayrı bölümlerden oluşur. Taşıma sırasında herhangi bir sızıntıya sebep olmamak için eklemler birbirine mümkün olduğunca yakın olmalı ve yeterli kuvvete sahip olmalıdır. Bu yüzden hat bağlantılarının genelinde iki borunun birbirine cıvata ile bağlanmasını sağlayan bir bağlantı elemanı kullanılır. Bu bağlantı elemanına flanş adı verilir.
Flanşların yapısında basınca karşı dayanıklı olması için conta bulunur. Flanşlar bu nedenle tüketiciler tarafından genellikle basınçlı ortamlarda kullanılırlar. Boruların çap düşüş ya da çap artış noktalarında da flanşlar tercih edilir. Birçok farklı materyal tarafından üretilebilirler fakat genellikle dökme demir, pirinç veya polietilen gibi materyaller kullanılarak flanş elde edilir. Kullanılacak tesisata göre flanşlar, kaynaklı ya da dişli olarak bağlanabilirler. Bununla birlikte flanş ölçüleri de bağlantı elemanlarına göre değişiklik gösterebilir. Sıvı veya gaz aktarımı söz konusu olduğunda genellikle iki flanş arasında sızdırma yapmaması için conta yerleştirilebilir.
Flanş Nerelerde Kullanılır?
Flanşlar genel olarak boru tesisatlarında kullanılsa da makinalar üzerinde de sıklıkla kullanılmaktadırlar. Bir makinanın çalışırken dönme hareketini başka bir parçaya iletmesi için mil ucuna bağlanırlar. Flanşlar ile bağlantı kurmanın asıl amacı cıvata sayesinde bağlantı yerlerini sağlamlaştırmaktır. Bu sayede değişim gereklilik olduğunda malzemelerin tümüne zarar vermeye ve kaynak yapmaya gerek kalmaz. Sadece cıvata bağlantıları sökülür ve oldukça zahmetsiz bir şekilde işlemler gerçekleştirilir.
Flanşl çeşitleri mühendislik ve tesisat projelerinde de sıklıkla kullanılır. Makinalara dönme kabiliyeti sağlaması mühendisler tarafından sıklıkla tercih edilmelerine neden olur. Vana ve pompa üretimlerinde ve bunların hatlara bağlanmasında flanşlar büyük görev görürler. Yüksek basınç içeren boru hatlarında kullanılır ve böylece boru hattı kontrol altında tutulur. Boru hattının basıncına göre kullanılan flanş ölçüleri ve çeşitliliği değişiklik gösterebilir. Flanş yanlış kullanıldığında ya da kullanılmadığında boru hatlarında yüksek basınç dolayısıyla patlamalar ve geri alınamayacak kazalar oluşabilir. Bu tip kazalara engel olmak için flanşlar cıvatalar ile desteklenir. Flanşlar, motorlu araçlar ve sanayi sektöründeki makinalarda da sıklıkla kullanımına yer verilen bağlantı araçlarıdır.
