Vana nedir ?

Genel olarak tüm vana çeşitleri su, yağ veya hava akışı kontrolü için kullanılabilir.

Bir binadaki suyun akışını kontrol etmek için kullanılan bir dizi farklı tesisat vanası vardır. Vana çeşitlerine ve özelliklerine aşağıdaki yazımızda ulaşabilirsiniz.

Küresel Vana

Küresel vanalar görevini içinde bir delik bulunan ve dönen bir küre ile yapar. Açık pozisyonda, küredeki delik boru ile aynı hizadadır. Kapalı olduğunda, küredeki delik boruya diktir. Manivela kolu vanayı çalıştırır, ancak vananın açık veya kapalı olup olmadığının göstergesi olarak da kullanılır. Kol boruya paralel olduğunda vana açıktır.
Küresel vanalar, genellikle pozitif duruşlara (0, 45, 90 derece) sahip oldukları için hassas akış kontrolüne izin vermez, ancak kapalı konumda çok iyi bir sızdırmazlık sağlarlar.

Sürgülü Vana

Sürgülü vanalar, genellikle bir metal parçası olan kapıyı kaldırarak veya indirerek su akışını kontrol eder. Bir kapı vanasının üstünde, kapının yüksekliğini kontrol eden bir tekerlek veya düğme vardır bu da su akışını etkiler. Ne yazık ki, tekerlek valfin açık veya kapalı ya da ne ölçüde açık olduğuna dair herhangi bir gösterge bulunmaz.

Sürgülü vanalar makul bir sızdırmazlık sağlar, ancak akışı ayarlamak için kullanılmamalıdır,  açık veya kapalı olmalıdırlar. Sürgülü vanalar çok dayanıklı olmayabilir ve korozyona açık olabilir, bu da kapağın açık veya kapalı konumda sıkışmasına neden olur.

Kelebek Vana

Kelebek vanalar, borunun iç çapına eşit boyutta bir diske sahiptir. Bu disk, suyun akışını ayarlayan diski döndüren bir kol tutamağına bağlanır. Kelebek vanaların ana dezavantajı, kontrol diskinin her zaman su akışı içinde (tamamen açık olsa bile) bulunmasıdır, bu nedenle bunları kullanırken her zaman bir basınç düşüşü olacaktır.
Kelebek vanalar, akışın oldukça hassas kontrolünü sağlar. Bakım sorunu olabilecek tam bir sızdırmazlık sağlamak için genellikle bir contaya güvenirler.

Diyaframlı Vana

Bir diyafram valfi, vana bağlantısında bir öğeyi hareket ettiren ve suyun akışını sınırlayan bir tekerlek veya düğme olması nedeniyle bir geçit valfine benzer. Bir diyafram valfinde, eleman bir eyer üzerine yerleşen ve böylece su akışını durduran bir diyaframdır. Aşağıdaki şema, suyun bir bent üzerinden geçtiği bir bent tipi diyafram vanasıdır. Ayrıca suyu bir savak üzerinde zorlamayan düz tip bir diyafram vanası da vardır.

Diyaframlı vanalar genellikle kapatma veya durdurma vanaları olarak kullanılır.

Glob Vana

Globe vanalar suyun akışını kısmak veya sınırlamak için kullanılır. Bir mil üzerinde bir tekerlek veya düğme ile kaldırılan ve indirilen bir durdurucuya sahiptirler. Durdurucu, akışı durdurmak için bir bölmeye yapışır. Küresel vanalar, akışın düzenli olarak ayarlanması gerektiği durumlarda, aynı zamanda bölmenin akışı kısıtladığı için de akışın tamamen açık olması gerekmediği durumlarda kullanılır.

Çek Valf

Çek valfler, suyun tek bir yönde akmasını sağlamak için kullanılır. Genellikle operasyonel değildirler. Geri akış önleyici bir tür vanadırlar. Bir  çek valf, su akışını yanlış yönde durdurmak için bir bilyeyi veya düz bir palakayı kullanır.  Lastik contalar yardımıyla bu görevi yerine getirirler.

Kilitli Vana 

Kazara veya kasıtlı açılmayı veya kapanmayı önlemek için hemen hemen her tür vana kilitlenebilir. Bununla birlikte, kol tipi kulplu vanalar daha güvenli kilitleme kontrolü sağlar. Kilitleme vanaları, sapın dönüşünü durdurmak için bir kilidin geçebileceği hizalama deliklerine sahiptirler. Kullanım alanına örnek olarak doğalgaz sayaç vanaları verilebilir.

Selenoid vana 

Solenoid valfler, bir otomasyon sistemi aracılığıyla hassas açma  kapama kontrolü sunabilen elektrik kontrollü vanalardır. Solenoid valfler genelde herhangi bir olumsuzluk durumunda tertibatlandığı uyarıcı cihazın gönderdiği sinyalle akışı durdurur. Örneğin; doğalgaz tesisatlarında herhangi bir gaz kaçağı durumunda bağlı oldukları gaz alarm cihazından aldıkları sinyalle gaz akışını keserler. Bir diğer yaygın kullanım alanı süs havuzları ve tarımsal sulama sistemleridir. Sulama sürelerini veya uygulanacak su miktarını kontrol ederler.

Bu vanalar dışında onlarca vana çeşidi daha vardır bunlardan bazıları; üç yollu vanalar, termostatik vanalar, radyatör vanaları vs. tüm vana çeşitleri hakkında bilgi edinmek için ansiklopedi sayfamızı ziyaret ediniz.